آشنایی با استان مرکزی

استان مرکزی یکی از استان های ایران است که از نظر موقعیت جغرافیایی نیز در محدوده مرکزی واقع شده است. این استان با استان های البرز و قزوین، اصفهان و همدان همسایه است. در این استان، مکان های دیدنی و جاذبه های گردشگری بسیاری وجود دارد. وسعت استان مرکزی حدود ۲۹۵۳۰ کیلومتر مربع می باشد. تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع از آن، ۴۹ نفر است. مرکز این استان، شهر اراک است. طبق آخرین سرشماری که در سال ۲۰۱۶ گزارش شده است، جمعیت این استان حدود ۱۴۲۹۴۷۵ نفر بوده است.

طبق تقسیمات استانی، برای استانی مرکزی تعداد ۱۲ شهرستان معرفی شده است؛ اراک، محلات، ساوه، تفرش، خمین، دلیجان، آشتیان، کمیجان، زرندیه و خنداب، برخی از مهم ترین شهرستان های این استان هستند.

موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی استان مرکزی

موقعیت جغرافیایی استان مرکزی در حقیقت معین می کند که این استان با کدام یک از استان ها همسایه است؛ استان های لرستان و اصفهان در سمت جنوب استان مرکزی واقع شده اند؛ این استان از سمت شمال شرقی به تهران و از سمت شمال با البرز و قزوین همسایه است. در سمت شرق، استان های قم و اصفهان قرار دارند و در سمت غرب نیز، همدان واقع شده است.

با توجه به موقعیت جغرافیایی استان مرکزی، شرایط آب و هوایی متنوع و مختلفی را در این منطقه مشاهده نمی کنیم. این استان در حقیقت، جزئی از فلات مرکزی ایران محسوب ی شود. بخشی از رشته کوه های زاگرس نیز در این استان امتداد یافته اند. مناطق مختلف استان مرکزی شاهد شرایط آب و هوایی نیمه بیابانی، معتدل کوهستانی، سردسیر کوهستانی و تابستان های خنک می باشند. شرایط آب و هوایی در دشت ها و بیابان های استان مرکزی تقریباً پر باران است اما همین مناطق نیزف دشت هایی هستند که از میان کوهستان ها عبور کرده اند!

درباره تاریخچه استان مرکزی

استان مرکزی نیز همانند سایر استان های ایران دارای پیشینه تاریخی و ارزشمند است. در دوره های مختلف تاریخی در این استان، حکومت های پادشاهان مختلف به اثبات رسیده است. در دوران پیش از اسلام در این استان، قبایل اعراب، حکومت سلجوقیان و خلفای عباسی حکمرانی می کردند.

پس از آن، حکومت مادها در سه گروه در قسمت های مختلف استان مرکزی در دوران تاریخی پارت ها و مادها سکونت گزیدند. در آن دوران بود که روستا نشینی و یکجانشینی آغاز گشت. یافته های باستان شناسی، شواهدی را کشف کرده اند که این بیانات را اثبات می کند. خط نوشته ها، سنگ نوشته ها، آثار جنگ ها و ویرانگری های قبایل برای فتح قلمروهای بیشتر، همگی نشان دهنده تاریخ استان مرکزی می باشند.

در دوران تاریخی استان مرکزی، ساسانیان و هخامنشیان نیز حکومت می کرده اند. در دوران هخامنشیان، تحول بزرگی در زمینه خط و الفبا در این استان آغاز شد. هم اکنون، استان مرکزی یکی از زیباترین جاذبه های تاریخی را در این منطقه به نمایش می گذارد.

جاذبه های گردشگری استان مرکزی

کوه و غار شاه کیخسرو، تپه تاریخی سرسختی، تپه تاریخی قلندرون، کوه شش بید و … در شازند
باغ دهنو، تالاب کوکبیه، کلیسای کلاوه، چشمه سلاله و … در خنداب
حمام تاریخی در اراک
آرامگاه پروفسور حسابی در تفرش
قلعه سالار محتشم و خانه امام خمینی در خمین
مسجد جامع ساوه
بازار قدیمی اراک
غار چال نخجیر در دلیجان
آداب و رسوم مردم استان مرکزی

اقوام و قبایل مختلفی در استان مرکزی ساکن هستند؛ اقوام فارس، ترک، لر، گیلک، تالشی، ترکمن، کرد و عرب در مناطق مختلف این استان زندگی می کنند. بنابراین آداب و رسوم بسیار متنوعی برای مردم استان مرکزی به ثبت رسیده است. هر یک از این اقوام به نسبت فرهنگ خود در این شهر، مراسم ها را برگزار می کنند.