استان یزد یکی از ۳۱ استان کشور ایران است که در همسایگی استان های اصفهان، فارس و کرمان واقع شده است. طبق تقسیمات شهری و استانی، برای استان یزد تعداد ۱۰ شهرستان تعریف شده است. وسعت این استان حدود ۱۳۱۵۷۵ کیلومتر مربع است. زیباترین جاذبه های گردشگری و مکان های دیدنی تاریخی با قدمت چند صد ساله در این استان قرار دارند. یزد و تمام شهرستان های اطراف آن، یکی از مقاصد گردشگری توریست های داخلی و خارجی می باشد.
موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی استان یزد
طبق تقسیمات شهری، شهرستان های استان یزد شامل موارد زیر است:
ابرکوه – اردکان – بافق – خاتم – مهریز – میبد – اشک زار – تفت – یزد
جمعیت استان یزد، بیش از ۱۱۳۰۰۰۰ نفر است؛ تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع از این استان، حدود ۸/۸ گزارش شده است. شهر یزد، مرکز استان یزد است که اهمیت اقتصادی و سیاسی مهمی در استان دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی استان یزد، این استان در یک منطقه بیابانی، محل تلاقی دست کویر و کویر لوت واقع شده است. یزد در دامنه های کوهستان شیرکوه قرار دارد.
شرایط آب و هوای استان یزد، بیابانی گرم است. این منطقه جزو خشک ترین مناطق اقلیمی ایران می باشد. میزان بارش سالانه یزد حدود ۴۹ میلی متر است. دمای هوا در فصل تابستان حدود ۴۰ درجه سانتی گراد می باشد. گرمای هوا در روزهای تابستان بسیار آزار دهنده است و شب های زمستانی نیز بسیار سرد می باشد. برخی از شب های زمستانی، دمای هوا به چند درجه زیر صفر نیز می رسد.
تاریخچه استان یزد
نام استان یزد از نام فرمانروای ساسانیان دوره پارس برگرفته شده است. این شهر در دوره حکومت ساسانیان به عنوان یک مرکز زرتشتیان به شمار می رفته است. واژه “یزد” به معنای خدا است. پس از اینکه اعراب، ایران را تصرف کردند، بسیاری از زرتشتیان به استان های همجوار مهاجرت نمودند. از آن پس، علاوه بر دین اسلام، آیین زرتشتی نیز در این استان وجود دارد.
به لحاظ موقعیت جغرافیایی استان یزد، این شهرها از دسترس دشمنان و مهاجمان به ایران در امان بود؛ به همین دلیل بسیاری از افراد از حمله مغولان به این استان پناه می آوردند. در سال ۱۲۷۲، جهانگرد ونیزی، مارکوپولو از یزد دیدن کرد و در وصف این شهر، نوشته هایی را منتشر کرده است.
جاذبه های گردشگری یزد
استان یزد، مرکز قنات های ایران است. افرادی که از دیرباز در این استان به ساخت قنات مشغول بوده اند، جزو ماهرترین سازندگان قنات در جهان به شمار می روند. اگر به این استان سفر کنید می توانید برج های باشکوه و بناهای قدیمی و تاریخی خیره کننده ای را از نزدیک تماشا کنید که هر یک دارای پیشینه تاریخی قوی هستند.
یکی از جاذبه های گردشگری استان یزد، آتشکده ای است که قدمت آن مربوط به سال ۴۷۰ میلادی است که تا اکنون نیز در حال سوختن است. مسجد جامع یزد، میراثی گرانبها از معماری اسلامی مربوط به قرن دوازدهم می باشد.
سایر جاذبه های گردشگری استان یزد به صورت زیر معرفی می شوند:
-آب انبار رستم گیو
-بقعه دوازده امام
-آتشکده ورهرام
-زیارتگاه پیر سبز
-آبشار دره گاهان
-باغ دولت آباد
-کبوترخانه
-خانه لاری ها
-مجموعه خان
-کاروانسرای شاه عباس
-مجموعه امیر چخماق
-نارین قلعه
و …
آداب و رسوم مردم یزد
اکثر مردم استان یزد، مسلمان هستند اما برخی از پیروان آیین زرتشت نیز در این استان سکونت دارند. زیارتگاه پیر نارکی، یکی از زیارتگاه های مخصوص زرتشتیان است که امروزه به عنوان یک جاذبه گردشگری به شمار می رود.
آداب و رسوم مردم استان یزد، تمام حیطه های اجتماعی را شامل می شود؛ مراسم عروسی، برگزاری ایام نوروز و جشن های باستانی، دید و بازدید اقوام و بزرگ ترها، مراسم جشن، مراسم عزاداری بستگان و برخی از مراسم های ویژه مناسبت ها در این استان به شیوه های خاص برگزار می شود.
مهم ترین آداب و رسوم استان یزد به صورت زیر معرفی می شوند:
-برگزاری جشن مهرگان (به مناسبت پیروزی ایرانیان بر ضحاک ماردوش – ۱۰ مهر به مدت شش روز)
-برگزاری جشن سده (جشن پیدایش آتش – روز صدم زمستان)
-مراسم نخل گردانی (ویژه ماه محرم – حمل نخل های عظیم از جنس چوب و گرامیداشت شهادت امام حسین و یارانش در واقعه کربلا)
-مراسم دسته سقا (مراسم عزاداری برای حضرت اباالفضل (ع) – مراسم جوانان با لباس های سیاه رنگ و مشک آب)
-جشن های مراسم زرتشتیان
غذاهای محلی یزد
-خورشت به آلو
-کوفته لپه و کوفته نخودچی
-قلیه کدو و آش کدو
-آش ماش
-تاس کباب یزدی
-آش آبغوره
-آش شولی
-قیمه نخود
-آبگوشت گوجه بادمجان
-آش انار
-آش گندم
